Czy mąka orkiszowa zawiera gluten

Czy mąka orkiszowa zawiera gluten

Czy mąka orkiszowa zawiera gluten

Czy mąka orkiszowa zawiera gluten?

Mąka orkiszowa cieszy się w Polsce rosnącą popularnością, uważana jest za zdrową alternatywę dla klasycznej pszenicy. Kluczowe pytanie, szczególnie dla osób z nietolerancją glutenu i celiakią, brzmi: czy mąka orkiszowa zawiera gluten? W tym artykule kompleksowo wyjaśniamy tę kwestię na podstawie najważniejszych faktów, różnic i relacji pomiędzy mąką orkiszową, glutenem oraz schorzeniami związanymi z jego nietolerancją.

1. Co to jest mąka orkiszowa?

Orkisz to prastara odmiana pszenicy, należąca do rodziny zbóż pszenicznych. Otrzymywana z niej mąka orkiszowa jest produktem o bogatych walorach odżywczych i cennej strukturze wypiekowej. Jednak fakt, że orkisz jest blisko spokrewniony z klasyczną pszenicą, determinuje obecność kluczowego białka roślinnego – glutenu.

2. Mąka orkiszowa a gluten – kluczowa zależność

  • Mąka orkiszowa zawiera gluten, ponieważ orkisz to odmiana pszenicy należąca do rodziny zbóż pszenicznych.
  • Gluten w mące orkiszowej jest białkiem roślinnym, które odpowiada za elastyczność i strukturę wypieków – czyni ciasta pulchnymi, sprężystymi i miękkimi.
  • Zawartość glutenu w mące orkiszowej może być nawet wyższa niż w klasycznej jasnej mące pszennej.

3. Ile glutenu zawiera mąka orkiszowa?

W czystej mące orkiszowej znajduje się średnio około 135,6 ppm (parts per million, części na milion) glutenu. Dla porównania, aby produkt mógł zostać uznany w Unii Europejskiej za bezglutenowy, musi zawierać go nie więcej niż 20 ppm. To oznacza, że mąka orkiszowa przekracza tę normę ponad sześciokrotnie.

Typ mąki Przybliżona zawartość glutenu (ppm) Bezpieczna dla osób z celiakią/Nietolerancją glutenu?
Mąka orkiszowa (czysta) 135,6 Nie
Mąka pszenna jasna różna, podobna lub niższa Nie
Mąki bezglutenowe* ≤20 Tak

*np. ryżowa, kukurydziana, gryczana

4. Orkisz – czy to zboże bezglutenowe?

  • Orkisz nie jest zbożem bezglutenowym.
  • Nie nadaje się dla osób wykluczających gluten ze względu na celiakię, nietolerancję glutenu lub alergię na pszenicę.

Wbrew mitom i fałszywym zapewnieniom spotykanym w niektórych źródłach, mąka orkiszowa nie jest wariantem bezglutenowym klasycznej mąki pszennej.

5. Produkty z mąki orkiszowej a osoby z celiakią i nietolerancją glutenu

  • Produkty z mąki orkiszowej nie nadają się dla osób z celiakią lub nietolerancją glutenu, ponieważ zawierają gluten.
  • Na diecie bezglutenowej nie powinno się spożywać produktów orkiszowych z powodu ryzyka zaburzeń układu pokarmowego.
  • Spożycie mąki orkiszowej przez osoby z nietolerancją glutenu może prowadzić do poważnych dolegliwości zdrowotnych.

Przykładowe objawy po spożyciu glutenu przez osoby z nietolerancją lub celiakią:

  • bóle brzucha,
  • wzdęcia,
  • biegunka,
  • przewlekłe zmęczenie,
  • długotrwałe zaburzenia wchłaniania,
  • zaburzenia trawienia i odżywiania organizmu.

6. Gluten w orkiszu i jego właściwości

  • Gluten z orkiszu jest uznawany za bardziej przyswajalny i delikatniejszy dla układu pokarmowego u osób zdrowych.
  • Nadal jest szkodliwy dla osób z celiakią, nietolerancją glutenu i alergią na pszenicę – nawet małe ilości mogą wywołać powikłania.
  • Gluten w mące orkiszowej odpowiada za elastyczność wypieków i jest białkiem strukturalnym nadającym odpowiednią teksturę chleba, bułek czy ciast.

7. Czy można usunąć gluten z mąki orkiszowej?

  • Żadne technologie pieczenia, w tym stosowanie zakwasu i długiego wyrastania ciasta, nie usuwają glutenu z orkiszu.
  • Mąka orkiszowa pozostaje produktem glutenowym niezależnie od sposobu pozyskiwania czy wypieku.

8. Podsumowanie – kiedy mąka orkiszowa jest dobrym wyborem, a kiedy należy jej unikać?

Dla kogo? Wskazania Zalecenia
Osoby zdrowe Mąka orkiszowa może być łatwiejsza w trawieniu i bardziej wartościowa niż pszeniczna Można stosować jako zamiennik mąki pszennej
Osoby z celiakią Wysokie ryzyko poważnych dolegliwości (glutenowy składnik) Bezwzględnie unikać
Osoby na diecie bezglutenowej Nie spełnia norm glutenu poniżej 20 ppm Unikać
Osoby z alergią na pszenicę Możliwość reakcji alergicznych Unikać

9. Najczęstsze pytania i mity

  1. Czy mąka orkiszowa jest bezglutenowa?
    Nie. Zawiera gluten w ilości przekraczającej normy produktów bezglutenowych.
  2. Czy chleb na zakwasie orkiszowym jest bezpieczny dla osób z celiakią?
    Nie. Pieczenie i zakwas nie redukują zawartości glutenu.
  3. Czy gluten z orkiszu jest 'lepszy'?
    Dla osób zdrowych może być łatwiejszy do strawienia, jednak dla osób z celiakią i nietolerancją jego obecność stanowi poważne zagrożenie.
  4. Czy osoby zdrowe mogą korzystać z mąki orkiszowej?
    Tak. Zboże to cenione jest za wartości odżywcze i korzystny profil białkowy dla tych, którzy nie są uczuleni lub nie mają nietolerancji na gluten.

10. Różnice między mąką orkiszową a pszenną pod kątem glutenu

  • Obie mąki zawierają gluten.
  • Zawartość glutenu w mące orkiszowej może być równa lub nawet wyższa niż w mące pszennej jasnej.
  • Dla osób z celiakią i nietolerancją glutenu obie są równie niebezpieczne.
  • Mąka orkiszowa może być dla nieuczulonych lepsza pod względem strawności glutenu.

11. Przeciwwskazania do stosowania mąki orkiszowej

Mąka orkiszowa nie jest bezpieczna dla osób z:

  • celiakią,
  • nietolerancją glutenu,
  • alergią na pszenicę.

Nawet niewielkie ilości spożyte przez osoby z wymienionymi schorzeniami mogą wywołać niepożądane reakcje organizmu i prowadzić do postępujących powikłań zdrowotnych.

12. Czy dieta bezglutenowa dopuszcza orkisz?

  • Nie. Dieta bezglutenowa wyklucza spożycie orkiszu i wszystkich produktów na jego bazie.
  • Wyroby z mąki orkiszowej stanowią źródło glutenu, który może powodować u osób chorych na celiakię lub nietolerancję zaburzenia pokarmowe i alergiczne.

13. Kluczowe wnioski

  • Mąka orkiszowa nie jest produktem bezglutenowym i nie powinna być spożywana przez osoby będące na diecie bezglutenowej lub osoby chore na celiakię/alergię na pszenicę.
  • Gluten z orkiszu jest obecny w produkcie w ilościach niebezpiecznych dla osób z nietolerancją lub alergią.
  • Nie ma skutecznych technologii ich wypieku pozwalających wyeliminować gluten z mąki orkiszowej.
  • Produkty orkiszowe mogą być stosowane wyłącznie przez osoby zdrowe, nie wykazujące wrażliwości lub alergii na gluten i pszenicę.

Podsumowując: Mąka orkiszowa, mimo że jest postrzegana przez część osób jako zdrowa alternatywa dla mąki pszennej, pod względem zawartości glutenu nie różni się istotnie, a nawet czasem przewyższa ją ilościowo. W świetle faktów, osoby z celiakią, nietolerancją glutenu lub alergią na pszenicę powinny bezwzględnie unikać produktów orkiszowych i sięgać wyłącznie po produkty certyfikowane bezglutenowe, czyli zawierające poniżej 20 ppm glutenu.

Czy mąka orkiszowa zawiera gluten

Czy owies zawiera gluten